Sosyal Medya Aracılığıyla İşlenen Suçlara Karşı Yapılabilecekler

Yapılan araştırmalara göre, çok az kullandığını beyan eden kişiler bile her gün toplamda en az 1 saat sosyal medya kullanıyor. Sosyal medyada başkasının adına sahte hesap açmak (fake hesap) ve başkasının profilini ele geçirmek başlı başına birer suç. Hatta ele geçirilen hesaptan hakaret, dolandırıcılık gibi suçların işlenmesi de söz konusu olabiliyor. Bu tip suçlarla karşılaşıldığında neler yapılması gerektiğini bilirseniz, zararları önlemekte zaman kaybetmezsiniz.

Başkası Adına Sahte Hesap Açılması

Sosyal medyada bir kişinin rızası dışında bilgilerinin veya fotoğraflarının kullanılarak adına sahte hesap açılması , TCK (Türk Ceza Kanunu) m.134"te düzenlenen özel hayatın gizliliğini ihlal suçu oluşturur. Eğer bu hesaptan başkalarıyla iletişime geçilirse TCK m.136"da düzenlenen kişisel verileri hukuka aykırı olarak başkalarına yayma suçu da oluşabilir.

Hatta kişinin fotoğraflarının kullanılması Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu"nun 71. maddesi gereği hapis cezasını gerektiren bir suçtur, çünkü kişinin fotoğrafları kanun kapsamında “eser” sayılmakta, bu şekilde paylaşılması manevi haklara saldırı teşkil etmektedir.

Ne yapılmalı?

Bu suçlar, takibi şikayete bağlı suçlardır. Bu suçları devlet kendiliğinden saptayıp da kovuşturmaz, mağdurun şikayeti üzerine ceza takibatı başlar. Bu suçların ihbarı için bulunulan şehirdeki Siber Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü"ne, yoksa herhangi bir karakola şikayette bulunulur ve savcılığa şikayet dilekçesi verilir. Bu durum aynı zamanda kişilik haklarına saldırı olduğundan, söz konusu hesaba talep halinde mahkeme kararıyla erişim engeli de getirilebilir. Ayrıca bu suçlar, uzlaştırmaya da tabi olan suçlardır. Fail saptanırsa, dava açılmadan önce bir uzlaştırmacı size ulaşacak, uzlaşıp uzlaşmamak konusunda iradenizi öğrenecek, belki de failin size yapacağı bir maddi ya da manevi etkili teklifi size iletecektir.

Suç şikayeti yapmanın dışında, mağdurların TMK (Türk Medeni Kanunu) m.174"e dayanarak şartları varsa maddi ve manevi tazminat isteme hakkı her zaman vardır, uzlaştırma ile uzlaşmış olmaları hariç.

Hesabın Ele Geçirilmesi ve Ele Geçirilen Hesap Aracılığıyla İşlenen Suçlar

Pek tabi bir sosyal medya hesabının çalınması ya da diğer bir deyişle ele geçirilmesi eyleminin kendisi başlı başına hem TCK m.134 gereği özel hayatın gizliliğini ihlal suçunu hem de TCK m.243 gereği sisteme girme suçunu zaten oluşturur. Ancak hesap çalma eylemi çoğunlukla ele geçirilen hesap aracılığıyla başka suçların işlenmesi amaçlı yapılır.

Her ne kadar günlük dilde hesabın “çalınması” diyorsak da ceza hukuku anlamında hırsızlık suçu oluşmaz.Hırsızlık suçu ancak paranın ya da parasal karşılığı olan ya da piyasada tedavül kabiliyeti olan şeylerin çalınmasıyla olur. Bir sosyal medya hesabının parasal getirisi varsa bile bu parasal bir karşılığı olma olarak kabul edilmez. Hesabın tedavül kabiliyeti de yoktur. Bilişim suçları işlenirken amaç internet yoluyla veriyi değil, verinin temsil ettiği parayı aktarmaksa, yani internet yoluyla hesaplar arası para transferi yapılmasıysa, işte o zaman özel hayatın gizliliğini ihlal suçu ya da sisteme girme gibi bir bilişim suçunun değil, TCK m. 142/2-e’de düzenlenen bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle nitelikli hırsızlık suçunun oluştuğu kabul edilebilir.

Eğer bu parasal aktarım bir hile ile olmuşsa, örneğin hesabı ele geçirenler hesabın gerçek sahibiymiş gibi ekli arkadaşlarla konuşarak borç isteyerek hesaplarına para yollanmasını sağlamak, cep numarasına mesaj göndererek mobil ödemeler gerçekleştirilmesini sağlamak gibi eylemler yapmışlarsa, bunlar TCK m. 158 anlamında "bilişim sistemlerinin araç olarak kullanılması suretiyle" nitelikli dolandırıcılıktır ve nitelikli dolandırıcılık takibi şikayete bağlı bir suç değildir. Bu da, mağdur şikayetçi olmasa bile devletin bu suçu takip edeceği anlamına gelir.

Sosyal medya ile ilişiklendirilen mobil bankacılık uygulamaları varsa, sosyal medya hesabının ele geçirilmesi ile banka hesabına ve kredi kartlarına erişim de sağlanabilir. TCK m.245 anlamında banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması bilişim suçu da oluşabilir.

Parasal amaç haricinde; hesabın gerçek sahibiymiş gibi ekli arkadaşlara karşı hakaret, tehdit gibi suçlar işlenebilir. Terör örgütü propagandası yapılabilir. Suç teşkil eden ya da etmeyen gerçek dışı paylaşımlar yapılabilir. Hesaba girilmesi TCK m.243 anlamında sisteme girme, hesaptan gerçek dışı paylaşımlar yapılması TCK m.244/2"deki sisteme veri yerleştirilmesi, tarafınızca paylaşılan verilerin silinmesi ya da değiştirilmesi TCK m.244/2"deki sistemdeki verilerin yok edilmesi ya da değiştirilmesi suçlarını oluşturabilir.

Paylaşımların “herkese açık”, “arkadaşlara açık” ya da “sadece ben” olması, hangi suçun oluşacağı ya da suç oluşup oluşmayacağı bakımından çok önemlidir.

Ne yapılmalı?

Sahte hesap ile ilgili şikayet adımları burada da geçerli. Bunun dışında; sosyal medya hesaplarınızla hiçbir parasal uygulamanızı ( bankacılık, alışveriş, bağış uygulamaları gibi) ilişkilendirmemenizi, sosyal medya güvenlik ayarları ve izinlerinizi gözden geçirmenizi öneririz.

En büyük sorun, sahte hesap açan ya da gerçek hesabı ele geçiren kişilerin tespiti konusunda yaşanmaktadır. Fail belirlenmelidir ki hakkında davalar açılabilsin. Teknik olarak IP adreslerinden, cihazlardan imaj alınarak ya da başka yöntemlerle saptama yapılabilmektedir. Ancak sadece IP yetmemekte, bilgisayarın faile ait olduğunun da kesin tespiti gerekmektedir, otel kütüphane vb gibi toplu kullanılan bir IP adresi saptandığı takdirde fail tespiti mümkün olmayabilmektedir. Ayrıca sosyal medya platformlarının çoğunun Türkiye"de temsilciliklerinin bulunmuyor olması nedeniyle bırakın yargılamayı IP tespiti için dahi bir muhatap bulmak zorlaşmaktadır.

Sosyal Medya Uygulamasını Sorumlu Tutmak İçin Sadece Bu Sebepler Yetmeyebilir

Suç teşkil eden içeriklerin sağlayıcısı uygulamaların kendisi değildir. Uygulamaların geliştiricilerinin ve denetleme ekiplerinde çalışanların tüm sahte veya ele geçirilen hesapları saptayabilmesi de teknik olarak mümkün değildir. Uygulamanın sorumluluğunun ancak mağdurun uygulama üzerinden bildirim veya şikayetine rağmen bir müdahalede bulunulmaması durumunda doğduğunu söylemek mümkündür.

Bilişim Suçları Alanındaki Düzenlemeler Henüz “Emekliyor”

Bilişim suçları tüm dünyada hukuk kurallarının ve emsal kararların yeni şekillendiği bir alan. Ancak Türk hukukunda düzenlemeler yetersiz ve uygulama tabiri caizse henüz “emekliyor”. Teknolojinin ve paralel gelişen suçların hızına yetişebilmek için, teknik bilgi desteği alınarak ve örnek durumlar incelenerek, olayların niteliğine daha uygun düşecek düzenlemelerin yapılması artık acil ve çok kritik. Bireyler olarak da daha kapsamlı ve istikrarlı düzenleme ve uygulamalara kavuşana kadar gözleri dört açmak, sosyal medya özelinde internete yüklenen hiçbir verinin tümüyle silinemeyeceğini ve gizli kalmayacağını unutmamak, arkadaşlara özel mesajla dahi olsa banka bilgileri, kart cihaz ya da hesap şifreleri gibi kritik kişisel veri paylaşımlarını asla yazmamak ve sosyal medya hesabıyla diğer uygulamaların ilişiklerini kesmek gerekiyor...

Haber Hürriyetindeyiz: Sosyal Medya Aracılığıyla İşlenen Suçlara Karşı Yapılabilecekler

*  İSİMSİZ YORUMLAR YANITLANMAZ.

*  Değerli yorumlarınız ve sorularınız onaydan geçtikten sonra yayınlanır ve yanıtlanır. Yorumun aşağıda görünmesi ve altına yanıtın girilmesi birkaç gün sürebilir, ara sıra kontrol ediniz.

*  ÜCRETSİZ SORU SORMA PLATFORMU DEĞİLDİR. Blog altındaki yorumlarımız genel fikir verme amaçlı olup, olaya özgü danışmanlık değildir. Sorularınızın yanıtlanması genel olarak hukuki bir imkanın olup olmadığı şeklinde olacaktır. Sorunuz yayınlanmadı ise yazı metninde açıkça yanıtı bulunması sebebiyle olabilir. Birkaç defa aynı yönde yanıtlanmış sorular ile tamamiyle aynı olan sorular sorulduğunda da yorumunuz yayınlanmaz. 

*  Önemli not: Telefonla soru yanıtlama gibi bir hizmet vermemekteyiz. Whatsapp"tan ya da sosyal medya hesaplarından da danışmanlık vermemekteyiz. Danışmanlık ücreti, doğru yorum ve emeğin karşılığıdır. Yüzyüze görüşmek için randevu alabilirsiniz. İzmir dışında iseniz, ücretli online danışmanlık hakkında sadece bilgi almak için dahi [email protected] "ye mail gönderebilirsiniz.