Ağaç Evlerin ve Tiny Houseların Hukuki Durumu

“Tiny house”ları türkçeye çevirince minicik ev denilebilir. İsmini söyleyince kulağına yabancı gelmiş olanlar dahi bu evleri muhakkak görmüşlerdir. Özellikle ege ve akdenizde sık sık görülen bu evcikler, son yıllarda hem işletenler için bazı avantajlara sahip, hem de tatilciler bakımından farklı ve eğlenceli bir alternatif.

Ağaç evler de eskiden yalnızca yabancı televizyon programlarında görülür iken artık ülkemizde de yaygınlaşıyor.

Ağaç ev ya da tiny house sahibi olup kendisi kullanan kişiler ya da ticari olarak işletenler (bir kafe gibi ya da otel odası gibi kiraya vererek) hukuki olarak hiç mi sorunlarla karşılaşmıyor? Elbette karşılaşıyorlar. Genel olarak durumları sabit ya da tekerlekli olmaya göre değişiyor.

Tiny House Taşınmaz Statüsünde Mi?

Bu sorunun cevabı iki çeşit tiny house a göre farklılık arz ediyor.

Tekerleksiz, sabit tiny house lar, İmar Kanunu bakımından “yapı” niteliğinde kabul ediliyor, yapı ruhsatı alınması gerekiyor ve sadece imarlı arazilerde kullanılabiliyorlar. Kolayca sökülüp taşınamayan prefabrik evler gibi kabul ediliyorlar.

Tekerlekli tiny house lar ise Karayolları Trafik Yönetmeliği kapsamında, çekme karavan olarak kabul ediliyorlar. İmar Kanunu bakımından ise bir izin-ruhsat gerektirmiyorlar, imarlı bir arsaya ya da tarla vasıflı bir araziye konulabilirler. Tabii Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu gibi bazı kanunlara harfiyen uymadan tarim alanı olarak geçen alanalara "çivi" bile çakmak yasal olmayacaktır. Bu kanunlara göre arazinin durumu iyi düşünülmeli. Ayrıca ağaç ev ya da tiny house ların bir gider çukuruna ya da lağıma bağlılığı, belediye tarafından elektrik su bağlanması durumu var ise, tekerlekli ve hareket kabiliyetli olsalar dahi “yapı” kabul edilebilmekteler.

Turizm işletme belgesi, işyeri açma ve çalıştırma ruhsatı gibi birçok gereklilik iki türü de işletmek için ortaktır. İkisinden “şu daha avantajlı” diyemeyiz, çünkü farklı sorunlarla karşılaşabiliyorlar. Ancak her iki tipi için de yargı tarafından lehe verilen emsal kararlar artmaya başladı.

En azından ticaret bakanlığı, ağaç evler bakımından gıda tarım ve hayvancılık bakanlığı, il özel idareleri, valilikler ve belediyelerce keyfi olarak yapılan bazı kısıtlama ve yasaklamaları hukuka aykırı bulan kararlar çoğalmıştır. Şurada tiny house olur burada olmaz, tiny house konulan yer illa kamping tesisi kabul edilmelidir gibi sebeplerle idari para cezası, mühürleme gibi işlemler, yeni emsaller sayesinde artık idarelerce iyice ölçülüp biçilmeden yapılamayacaktır.

Ağaç Ev Taşınmaz Statüsünde Mi?

Ağaç ev derken ahşap konteynerlerden bahsetmiyoruz, bir ya da birkaç ağacın üzerine ya da içine inşa edilen evlerden bahsediyoruz. Tıpkı tekerleksiz sabit tiny house"lar gibi bu ağaç evler de İmar Kanunu bakımından “yapı” niteliğinde kabul ediliyor, yapı ruhsatı alınması gerekiyor ve sadece imarlı arazilerde kullanılabiliyorlar.

Türkiye"de birkaç tatil yöresi belediyesinin ağaç ile ayrılamaz bağlantısı olmayan , hareket ettirilebilir ağaç evleri taşınabilir yapı statüsünde kabul ederek daha yumuşak bir rejim uyguladıklarını bilinmektedir, ancak bunlar istisnaidir.

Tiny House ve Ağaç Evler İkametgah Olarak Gösterilebilir Mi?

Diyelim ki ağaç evde ya da tiny house"ta yaz kış yaşayacaksınız. İkametgahınız da orası olabilir mi? Şu anki sistemimizde bu mümkün değildir. İkametgah olarak gösterilmesi için numarataj, kapı numarası vs. birtakım bilgiler gerekmektedir. Hareketli tiny house lar için sabit konum girişi yapılamayacağından bu mümkün kılınamayabilir ancak sabit tiny house"ları ya da ağaç evleri ikamet olarak gösterebilmek için yeni bir yasal düzenleme neden olmasın? Bu konuda yasal düzenleme yapılmasının gerekli ve önemli olduğunu düşünüyorum. Yeniyi takip etmek bakımından da hukukumuzu maalesef biraz yavaş görüyorum.